سابقه تاریخی
شهرستان شبستر كه در دفاتر مالياتي سابق و مكاتبات اداري به نام (ارونق و انزاب) مضبوط و در بين اهالي محل و شهرستان‌هاي همجوار به نام گونئي مشهوراست، درشمال غربي تبريز واقع شده است. شبستر از شهرهای قديم آذربايجان است که نام آن در كتاب‌های بسياری آمده است. بخشی از آوازه شبستر نیز به وجود بزرگانی چون شيخ محمود شبستری صاحب مثنوی گلشن راز و ميرزا علی اكبر معجز شبستری شاعر طنزسرای برجسته آذربايجان مربوط می‌شود.
موقعیت جغرافیایی
شهرستان شبستر با وسعت 2630 كیلومتر مربع (5.8 درصد مساحت استان) در 65 کیلومتری تبریز واقع شده و از سمت شمال با شهرستان‌های مرند و ورزقان، از سمت شرق با شهرستان تبریز، از سمت غرب با استان آذربایجان غربی و دریاچه ارومیه و از سمت جنوب با شهرستان‌های تبریز و اسکو هم‌مرز است.
تقسیمات کشوری
طبق آخرین تقسیمات کشوری شهرستان شبستر دارای سه بخش به نام‌های مرکزی (شامل دهستان‌های سیس، گونئی مرکزی و گونئی شرقی)، صوفیان (شامل دهستان‌های چله‌خانه، میشو جنوبی و رودقات) و تسوج (شامل دهستان‌های چهرگان و گونئی غربی)، نه نقطه شهری به نام‌های شبستر، خامنه، سیس، شندآباد، کوزه‌کنان، وایقان، شرفخانه، صوفیان و تسوج و 82 آبادی می‌باشد.
جمعیت
براساس نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسكن در سال 1390، جمعیت شهرستان شبستر در حدود 124499 نفر (3.3 درصد جمعیت استان) و جمعیت مرکز این شهرستان 15663 نفر برآورد شده است. جمعیت شهری این شهرستان 60393 نفر و جمعیت روستایی آن 64106 نفر و تعداد خانوار آن 37386 خانوار است.
اقلیم و آب و هوا
كوهستان ميشو که در امتداد كوه‌هاي قره‌داغ قرار گرفته مانند ديواري سرتاسر شمال شهرستان شبستر را مي‌پوشاند و اين شهرستان را از شهرستان مرند و خوي جدا مي كند. تنوع زيستي و جانوري اين كوهستان تأثيرات اكولوژي و اكوسيستمي غیرقابل انکاری در آب و هوا و زيست بوم منطقه داشته است. آب و هوای شهرستان شبستر در تابستان‌ها معتدل و در زمستان‌ها سرد است. اثر بادهای مرطوب مديترانه‌ای که از فراز کوه‌های مرزی ترکيه و آذربايجان غربی می‌رسند، در اين منطقه کاملا نمايان است. به علاوه رطوبت درياچه اروميه در اين شهرستان موثر است. به طور کلی آب و هوای شهرستان شبستر معتدل و نيمه مرطوب بوده و در شهر شبستر بيشترين درجه حرارت در تابستان‌ها 28 درجه بالای صفر و کم‌ترين آن در زمستان‌ها 18 درجه زير صفر است. ميزان بارش سالانه در شهر شبستر به طور متوسط در حدود 350 ميلی‌متر است.
وضعیت اقتصادی
شبستر يک منطقه كشاورزی است و باغ‌های ميوه و تاكستان‌ها، شهر را در ميان گرفته‌اند. فرآورده‌ها و محصولات كشاورزی شبستر را گندم، جو، بنشن، دانه‌های روغنی، گياهان علوفه‌ای، گلابی، سيب، گردو، زردآلو، گيلاس، آلبالو، گوجه، آلو و هلو تشکیل می‌دهد. دامداری و دامپروری از فعاليت‌های بسيار مهم شهرستان شبستر به شمار می‌آید. اين امر به دليل وضعيت خاص منطقه و وجود مراتع غنی از رونق كامل برخوردار است. فعاليت اين شهرستان در زمينه زنبورداری نيز چشمگير است. در رشته صنايع بيشترين اهميت را در شهرستان شبستر كارخانه سيمان صوفيان دارا است كه با توجه به ظرفيت نسبتا زيادش مقدار قابل توجهی نيروی كار منطقه را به خود جذب كرده است. فعالیت غالب صنعتی در شهرستان شبستر بر پایه صنایع تولید محصولات كانی غیرفلزی و صنایع غذایی و تبدیلی كشاورزی استوار است. با توجه به سهم بالای شهرستان از محصولات باغی، رتبه اول در زمینه پرواربندی گوساله و گوسفند، وجود منابع آبی نسبتاً مناسب و چراگاه‌ها و مراتع كوهستانی و دشتی مناسب، اولویت سرمایه گذاری این شهرستان در بخش‌های كشاورزی و دامداری می باشد.
نقاط تاریخی و دیدنی
مسجد جامع تسوج (مربوط به قرن دهم هجري)، مقبره شیخ محمود شبستری (مربوط به قرن هفتم هجري)، شهر تاریخی سیس (در۱۴ کيلومتري شبستر و دارای آثاری چون سنگ حجاري شده قيزيل‌داش، مزار پير رجب، مزار شيخ اسماعيل، مسجد محمد حنيفه ومقبره باله حسن)